Od 1945 roku część żołnierzy zaczęła powracać do kraju. Po zakończeniu działań wojennych żołnierzy Korpusu, którzy zadeklarowali powrót do kraju skierowano do obozów repatriacyjnych w Cervinara i Paolisi koło Neapolu (około 5,5 tysiąca żołnierzy) i w San Domenico (około 800 żołnierzy).

Obozy pozostawały pod opieką władz brytyjskich, które organizowały transporty do Polski. Transporty kierowano koleją przez Mediolan, Brenner, Pilzno, Pragę do Zebrzydowic lub drogą morską z Neapolu do Gdańska.

Z ramienia Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej nad powrotem żołnierzy do kraju czuwała Polska Misja Wojskowa we Włoszech pod kierownictwem płk. Kazimierza Sidora (misja funkcjonowała do maja 1946 r.).

W okresie od 3 do 25 grudnia 1945 r. do Polski, w 13 transportach kolejowych przybyło z Włoch łącznie 12305 żołnierzy z 2 Korpusu Polskiego i z Jednostek Wojskowych na Środkowym Wschodzie. W tej liczbie znalazło się tylko 32 oficerów oraz 1612 podoficerów i 10 661 szeregowców. Z tej grupy 1226 podoficerów i 8601 szeregowców miało za sobą przymusową służbę w armii niemieckiej. Około 8 procent to żołnierze zdegradowani bądź więzieni z przyczyn natury politycznej. Około 2 procent żołnierzy to obywatele polscy narodowości białoruskiej, ukraińskiego i rosyjskiego.

Powracający żołnierze przywieźli z sobą między innymi 11 867 karabinów angielskich i 603 150 nabojów karabinowych.

Zostali skierowani do punktów etapowych w Koźlu, Cieszynie i Międzylesiu. Przygotowano również rezerwowe punkty w Katowicach, Chorzowie i Bielsku-Białej. Punkty repatriacyjne zostały zorganizowane na podstawie rozkazu nr 325/org. Naczelnego Dowódcy WP z dnia 27 listopada 1945 r. Kierownictwo nad przyjęciem żołnierzy PSZ sprawował gen. dyw. Wsiewołod Strażewski - II wiceminister ON. Samym przyjęciem zajmowały się cztery komisje rejestracyjne, w skład których wchodzili oficerowie Departamentu Poboru i Uzupełnień MON, Głównego Zarządu Polityczno – Wychowawczego WP, Głównego Zarządu Informacji WP i Departamentu Personalnego MON. Na czele jednej z komisji stał ppłk Jan Janikowski. Ochronę zapewniał 3 batalion 44 Pułku Piechoty 13 DP. Z przybyłych do kraju podoficerów – 1572 zdemobilizowano, a 40 urlopowano, kwalifikując wstępnie do dalszej służby wojskowej. W grupie szeregowców zdemobilizowano 9892, a urlopowano 769 osób. W późniejszym okresie zrezygnowano z powołania do czynnej służby żołnierzy urlopowanych. Dalsze zorganizowane transporty żołnierzy 2. Korpusu Polskiego przybywały do kraju z Wysp Brytyjskich. Do grudnia 1947 r. przybyło 16371 podoficerów i 41912 szeregowców PSZ. Kazimierz Frontczak nie podaje, ilu z nich pełniło służbę w 2. Korpusie Polskim. Powyższe dane nie obejmują żołnierzy, którzy do kraju wrócili indywidualnie lub cywilnymi transportami repatriacyjnymi.

Zorganizowana akcja powrotu żołnierzy PSZ trwała do polowy 1951 r. W latach 1947-1948 723 żołnierzy PSZ na Zachodzie, którzy przed wojną zamieszkiwali na terenie województw: wileńskiego, białostockiego, nowogródzkiego i poleskiego, trafiła do 312 Obozu dla Wyzwolonych Jeńców Wojennych i Internowanych Obywateli w Grodnie (powyższe dane nie obejmują żołnierzy, którzy powrócili w 1946 r. i przeszli przez obóz w Wilnie, a także żołnierzy, którzy powrócili indywidualnie po 1948 r.).

Z liczby 723 żołnierzy, którzy przewinęli się przez obóz grodzieński, 327 żołnierzy pełniło służbę w 2 Korpusie Polskim, w tym – 111 żołnierzy w 3 DSK, a 159 żołnierzy w 5 KDP.

W nocy z 31 marca na 1 kwietnia 1951 r. funkcjonariusze bezpieczeństwa Białoruskiej SRR przystąpili do masowych aresztowań i wywózki żołnierzy PSZ wraz z ich rodzinami do obwodu irkuckiego. Deportacja wiązała się z konfiskatą mienia i odebraniem odznaczeń bojowych.

Ogółem zesłano 888 żołnierzy i 3632 członków rodzin z terenu Białoruskiej SRR oraz 49 żołnierzy z terenu Litewskiej SRR.

W 1956 r. deportowanym zezwolono na powrót z zesłania. W 1958 r. w obwodzie irkuckim pozostawało 1152 żołnierzy i członków ich rodzin.

Większość z deportowanych w 1951 r. powróciła do Polski.

W 1971 r. Sąd Najwyższy Białoruskiej SRR uznał deportacje za bezpodstawne i umorzył postępowania karne prowadzone przeciwko żołnierzom Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Żołnierzom, którzy powrócili na terytorium Białoruskiej SRR wypłacono rekompensatę za skonfiskowane mienie.

W 2003 r. na terenie Białorusi żyło jeszcze 23 żołnierzy 2 Korpusu Polskiego, którzy w dalszym ciągu nie posiadali uprawnień kombatanckich.

Po zwolnieniu z obozu jenieckiego 28.05.1945 r. gen. Tadeusz Bór-Komorowski objął funkcję Wodza Naczelnego, a gen. Władysław Anders powrócił na stanowisko dowódcy 2 Korpusu Polskiego we Włoszech.

Polski sztab w Londynie i rząd angielski uzgodniły wydanie rozkazu do Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie, podporządkowując żołnierzy rozkazom brytyjskich władz wojskowych. Polski sztab w Londynie 21.09.1945 r. zarządził, aby żołnierze PSZ deklarowali się na indywidualne powroty do Polski.

Do marca 1946 r. do kraju wróciło 23 tys. żołnierzy z Anglii oraz 14 tys. z Włoch. Pozostało natomiast 107 tys. żołnierzy we Włoszech, 46 tys. w Wielkiej Brytanii, 55 tys. w Niemczech i na Bliskim Wschodzie.

W maju 1946 r. pod opieką brytyjską znajdowało się 160 tys. wojska i 33 tys. osób z rodzin żołnierzy. W związku z tym rząd Wielkiej Brytanii postanowił przenieść 110 tys. żołnierzy 2 Korpusu Polskiego z Włoch do Anglii i przyspieszyć ich demobilizację, przenosząc do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia, który był częścią Armii Brytyjskiej, przeznaczony dla przysposobienia zdemobilizowanych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie do życia cywilnego i rozmieszczenia ich na terytorium Zjednoczonego Królestwa lub poza jego granicami.

Od lipca do października 1946 r. przetransportowano wojska 2 Korpusu do Anglii i rozpoczęto ich demobilizację w ramach PKPR.

Do końca 1946 r. przez PKPR przeszło 114 tys. osób, a 91 tys. osiedliło się na terenie Europy Zachodniej i w Ameryce.

Tymczasowy Rząd Jedności Narodu w Polsce pozbawił obywatelstwa polskiego generała Władysława Andersa - dowódcę 2 Korpusu Polskiego, generała Stanisława Kopańskiego - szefa sztabu generalnego Polskich Sił Zbrojnych, generała Stanisława Maczka - dowódcę I Dywizji Pancernej oraz kilkudziesięciu wyższych oficerów, za niepodporządkowanie się naczelnemu dowództwu Wojska Polskiego. 

2 Korpus Polski został rozwiązany w 1947 r.