.

.

"Cząstki elementarne, bozon Higgsa" w  ACE [18.10.2012 r.]

W dniu 18 października 2012r. w ramach działalności Powiatowego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli
w Centrum odbyło się szkolenie "Cząstki elementarne, bozon Higgsa" dla nauczycieli fizyki i chemii
poprowadzone przez dr Andrzeja Siemko - pracownika naukowego CERN w Genewie,
szefa zespołu odpowiedzialnego za systemy zabezpieczeń magnesów w tunelu LHC.

Było to jedyne szkolenie w Polsce przeprowadzone przez tej rangi naukowca dla nauczycieli szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.

Wszyscy jesteśmy pod ogromnym wrażeniem badań prowadzonych w CERN-ie oraz ich efektów. CERN to Europejska Organizacja Badań Jądrowych.

Dr Andrzej Siemko jest pracownikiem naukowym Accelerator Technology Department CERN w Genewie (Szwajcaria).
Był jednym naukowców odpowiedzialnych za sprawne uruchomienie Wielkiego Zderzacza Hadronów LHC.
Jest organizatorem szkoleń polskich nauczycieli, a także wyjazdu uczniów naszej szkoły do CERN-u.
Polacy uczestniczyli w budowie LHC i wszystkich 4 eksperymentów przy LHC:
z Krakowa – Akademia Górniczo-Hutnicza i Instytut Fizyki Jądrowej PAN im. H. Niewodniczańskiego,
z Warszawy – Instytut Problemów Jądrowych im. A. Sołtana, Politechnika Warszawska i Uniwersytet Warszawski,
z Wrocławia – Politechnika Wrocławska.


.

Europejska Organizacja Badań Jądrowych CERN (fr. Organisation Européenne pour la Recherche Nucléaire) jest to ośrodek naukowo-badawczy
położony na północno-zachodnich przedmieściach Genewy na granicy Szwajcarii i Francji, pomiędzy Jeziorem Genewskim, a górskim pasmem Jury.

Obecnie do organizacji należy dwadzieścia państw.

CERN zatrudnia 2600 stałych pracowników oraz około 8000 naukowców i inżynierów reprezentujących ponad 500 instytucji naukowych z całego świata.

Najważniejszym narzędziem ich pracy jest największy na świecie akcelerator cząstek – Wielki Zderzacz Hadronów.

We wrześniu 2012 roku na Przewodniczącą Rady CERN wybrano prof. Agnieszkę Zalewską z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie;
funkcję tę sprawować będzie od 1 stycznia 2013 roku. Jest ona pierwszym badaczem z Europy Środkowo-Wschodniej, a zarazem pierwszą kobietą na tym stanowisku.

 

Informacje z witryny: cms.fuw.edu.pl oraz pl.wikipedia.org.

Polska jako jedno z 20 państw członkowskich CERN-u finansowała i uczestniczyła w budowie LHC,
zwłaszcza w przygotowaniu oprogramowania i symulacji oraz budowie aparatury i systemów wyzwalania.

W eksperymenty przy LHC zaangażowane są następujące instytucje naukowe:
- Instytut Problemów Jądrowych w Warszawie (CMS, LHCb, ALICE),
- Uniwersytet Warszawski (CMS),
- Politechnika Warszawska (CMS, ALICE),
- Instytut Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie (ATLAS, LHCb, ALICE),
- Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie (ATLAS, LHCb),
- Uniwersytet Jagielloński (ATLAS),
- Politechnika Krakowska (ATLAS).

logo ośrodka CERN

.

Istotnym elementem przygotowań do eksperymentu są symulacje procesów fizycznych oraz odpowiedzi detektorów jak i algorytmy selekcji i zapisu informacji:
ATLAS: w Krakowie powstał powszechnie używany pakiet do szybkiej symulacji detektora oraz algorytmy poszukiwania cząstki Higgsa, a także projekt i symulacja systemu wyzwalania i akwizycji danych detektora;
CMS: zespół warszawski opracował metody poszukiwań wielu nowych cząstek przewidywanych przez różne teorie spoza Modelu Standardowego, zanalizował możliwość badania asymetrii między materią i antymaterią na podstawie rozpadu mezonu B oraz bardzo aktywnie uczestniczy w tworzeniu oprogramowania dla eksperymentu;
ALICE: grupy polskie miały udział w tworzeniu jednolitego środowiska programistycznego do symulacji i analizy danych, w projekcie konstrukcyjnej bazy danych oraz w pracach nad systemami zbierania danych i monitorowania detektora;
LHCb: polskie zespoły wniosły wkład w rozwój oprogramowania dla systemu filtracji jak i analizy danych.
Wkład polskich zespołów w budowę detektorów był również istotny:
ATLAS: wkładem zespołu krakowskiego były prace nad odpornymi na promieniowanie krzemowymi detektorami i wyspecjalizowanymi układami scalonymi, testy układów hybrydowych, projekt, testy, układy sterowania i oprogramowanie systemu zasilaczy wysokiego napięcia, które zbudowane zostały przez polską firmę Fideltronik; dodatkowo zespół wniósł wkład w budowę układu kontroli i monitorowania detektora. Polacy odpowiadali także za koordynację systemów gazowych i systemów chłodzenia w całym detektorze, projektowanie wsporników pod kalorymetr i opracowanie metod instalacji komór mionowych. Podpory dla eksperymentu wykonała polska firma Budimex S.A Mostostal Kraków przy współpracy z Hutą im. T. Sendzimira.
CMS: zespół warszawski zaprojektował, przetestował i zbudował system elektroniki wyzwalania dla mionów, zasadniczy dla realizacji programu naukowego,
ALICE: polskie zespoły miały udział w pracach dla dwóch podstawowych detektorów - kalorymetru elektromagnetycznego i komory projekcji czasowej. Inżynierowie z Politechniki Krakowskiej wykonali zaawansowane obliczenia mechaniczne elementów detektora.
LHCb: zespół polski pracował nad elektroniką do synchronizacji detektora z akceleratorem oraz nad prototypem koncentratora do przesyłania danych. W Krakowie wykonano panele modułów detektora dla LHCb w ultralekkiej technologii, a warszawski IPJ zbudował około jednej czwartej detektorów do pomiarów torów cząstek.
Przy instalacji i uruchamianiu LHC pracują grupy polskich inżynierów i techników z Krakowa: z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN, Akademii Górniczo-Hutniczej i Politechniki Krakowskiej oraz z Wrocławia z Politechniki Wrocławskiej.